---

    Witam, tym razem będą dwa tematy. W naszych, gabinetowych zbiorach znajduje się pamiątkowy puchar- kubek upamietniający niemiecki okręt z okresu I wojny światowej S.M.S. ,,Gneisenau". Na jego zewnętrznej stronie widnieje wizerunek okrętu, cesarski orzeł oraz napis po niemiecku- ,, Z Bogiem dla cesarza i państwa". A oto historia okrętu-

  SMS Gneisenau – niemiecki krążownik pancerny z okresu I wojny światowej. W Niemczech okręt był klasyfikowany jako wielki krążownik. Bliźniaczą jednostką był SMS ,,Scharnchorst". Oba okręty zostały zatopione w bitwie koło Falklandów 8 grudnia 1914. Okręt został nazwany imieniem niemieckiego marszałka z okresu wojen napoleońskich Augusta von Gneisenaua.

Historia

Stępkę pod "Gneisenau" położono w grudniu 1904 w bremeńsakiej stoczni Waserwerft. Wodowanie okrętu miało miejsce 14 czerwca 1906, a oddanie do służby - 6 marca 1908. Po wejściu do służby wraz z bliźniaczym "Scharnhorstem" stanowił trzon Wschodnioazjatyckiej Eskadry stacjonującej w chińskim porcie Qingdao.

Wraz z wybuchem I wojny światowej okręty eskadry pod dowództwem admirała von Spee rozpoczęły działania przeciwko alianckiej żegludze w rejonie Pacyfiku. 1 listopada 1914 okręty wzięły udział w zwycięskiej bitwie pod Coronelem, zatapiając dwa brytyjskie krążowniki pancerne HMS ,,Good Hope" i HMS ,,Monmouth". Po przejściu cieśniny Magellana  okręty dotarły 8 grudnia 1914 do Falklandów, gdzie napotkały silny zespół brytyjski składający się m.in. z krążowników liniowych HMS ,,Inwoncible" i HMS ,,Inflexible". Doszło do bitwy koło Falklandów, w wyniku której zostały zatopione 4 niemieckie krążowniki w tym "Scharnhorst" i "Gneisenau". Większość załogi "Gneisenau" zginęła, a nieliczni ocaleni zostali uratowani przez brytyjskie okręty.

   Drugi eksponat to dwie srebrne 5-cio markówki tzw. ,,Hindenburgi"|. Jedna emitowana w okresie tzw. Republiki Weimarskiej, druga w okresie nazistowskich Niemiec. Jedna strona monet z wizerunkiem Paula von Hindenburga .30 sierpnia 1914 roku jako dowódca 8. Armii odniósł zwycięstwo nad wojskiem rosyjskim pod Tannenbergem w Prusach Wschodnich . 17 września na czele nowo utworzonej 9. Armii z Górnego Śląska Hindenburg wyruszył przez południową Polskę na Iwanogorod i Warszawę. 26 sierpnia Ludendorff, wraz z Hindenburgiem wydali 8. Armii rozkazy, które przewidywały zaatakowanie rosyjskiej armii „Narew” dowodzonej przez Samsonowa, stacjonującej na południu Prus Wschodnich. Atak rozpoczęto na całym odcinku od Lidzbarka do Biskupca. 1 listopada 1914 Hindenburg objął naczelne dowództwo frontu i otrzymał stopień feldmarszałka. W dniach od 16 listopada do 15 grudnia 1914 roku rozegrała się jedna z ważniejszych bitew I wojny światowej pod Łodzią, gdy tymczasem Korpus Armijny Hindenburga przygotowywał się do zimowej bitwy, która miała miejsce w dniach od 4 do 22 lutego. O zwycięstwach Hindenburga pisał niemiecki pisarz Richard Dehmel, który był „wolnym uczestnikiem” wojny, przebywającym na froncie zachodnim. W jego notatkach z 10 grudnia 1914 roku w dzienniku można zauważyć uwagę, że wojska pod dowództwem Hindenburga wzięły do niewoli 150 tys. żołnierzy rosyjskich (w tym także 400 Japończyków) i 500 dział. W okresie Republiki Weimarskiej piastował funkcję prezydenta. Przekazał Adolfowi Hitlerowi funkcję kanclerza. Po śmierci spoczął w mauzoleum zbudowanym w okolicach dzisiejszego Olsztynka. Po wojnie mauzoleum rozebrano.